به نام خدا
سوالات فصل پنجم از کتاب اخلاق اسلامی:
آشنایی با برخی رذایل اخلاقی
گردآورندگان:
اسدی
سیادت
فلاحی
1- روایتی در باب ارتکاب گناه ذکر کنید.
پیامبر اکرم می فرمایند: عابدترین مردم کسی است که واجبات را بر پا دارد و کوشاترین مردم آن است که از گناهان دوری کند.
2- معنای لغوی گناه را بیان کنید و دلیل نام گذاری آن را بنویسید.
گناه معادل ذنب در زبان عربی است. ذنب در اصل به معنای دنباله است و از این رو چنین نام گرفته که اگر کسی مرتکب آن شد، مذمت و کیفر نیز به دنبال آن خواهد آمد. بدین ترتیب ، گناه عملی است که دو چیز را در پی دارد: سرزنش مردم و کیفر.
3- در اسلام چه رفتارهایی گناه شمرده می شود؟
از نظر اسلام هر گونه تجاوز از مرزهای الهی و سرپیچی از دستورهای خداوند و پیامبر و امامان معصوم گناه است و سرزنش و کیفر الهی را در پی دارد.
4- آثار و پیامدهای ارتکاب به گناه را نام برده و یک مورد را توضیح دهید.
فاسد شدن قلب _ دچار شدن به گرفتاری و مصیبت _ حبط عمل _ کفر به خداوند
فاسد شدن قلب: در روایات متعددی بیان شده که گناه نورانیت را از قلب می گیرد و در نتیجه انسان را از رحمت الهی دور می سازد.
امام صادق می فرماید: هرگاه کسی مرتکب گناهی شود، در قلب او نقطه سیاهی ظاهر می شود. اگر توبه کند نقطه سیاه پاک می شود و اگر بر گناه خویش بیفزاید آن نقطه افزایش می یابد تا سراسر قلب را می گیرد. در این صورت هیچگاه رستگار نخواهد شد.
5- روایتی از امام باقر (ع) در باب ارتکاب گناه بیان کنید.
امام صادق (ع) به نقل امام باقر(ع) می فرماید: چیزی بیش از گناه قلب انسان را فاسد نمی کند. قلب گناهی مرتکب می شود و این گناه در آن باقی می ماند تا بر سراسر آن گسترش می یابد و آن را سرنگون می کند.
6- روایتی از امام صادق (ع) در باب حبط عمل را بیان کنید.
از امام صادق درباره آیه «وبه رفتارهایی که انجام داده اند روی آورده و آنها را نابود میکنیم »، پرسیدم. امام (ع) فرمود: به خدا سوگند! اگر رفتارهای آن ها سفید تر از پارچه های مصری باشد [خداوند آنها را نابود می کند]؛ زیرا هرگاه حرامی به آن ها عرضه می شد از آن دوری نمی کردند.
7- نتیجه ارتکاب به گناه چیست؟
ارتکاب گناه به تدریج انسان را به جایی می رساند که منکر خدا و پیامبر و معاد می شود.
8- انواع گناهان را نام ببرید.
گناهان کبیره و گناهان صغیره.
9- کیفر گناهان کبیره و صغیره چیست.
گناهان کبیره کیفرشان جهنم است و گناهان صغیره نیز کیفرشان چیزی کمتر از آتش جهنم.
10- گناهان کبیره چه گناهانی هستند؟ نام ببرید.
امام صادق در تفسیر آیه «اگر از منهیات الهی بزرگ دوری کنید ، کارهای زشت شما را می پوشانیم» می فرمایند: گناهان کبیره آنهایی هستند که خداوند بر مرتکب آنها آتش جهنم واجب کرده است.
در برخی روایات گناهان کبیره شمارش شده اند؛ کشتن انسان بی گناه، عاق والدین، رباخواری، تهمت زدن به زنان پاکدامن، خوردن مال یتیم، فرار از جنگ، ترک نماز بدون دلیل موجه، شرک به خدا، شهادت دروغ، زنا، شراب خواری و ... که مرتکب آنها مستحق آتش جهنم است.
11- از نگاه دانشمندان اخلاق عوامل اصلی روی آوردن انسان به گناه چیست؟
دانشمندان اخلاق، شهوت و غضب را دو عامل اصلی روی آوردن انسان به گناهان میدانند.